موتور برق دوگانه سوز چگونه کار می‌کند ؟ معرفی اجزا و عملکرد انواع موتور برق

در این مقاله به تشریح کامل اجزاء موتور برق دوگانه سوز می‌پردازیم ، برای تشریح راحت تر این مبحث ما این دسته را به دو قسمت تقسیم میکنیم یکی موتور برق و دیگری نوع سوخت که دوگانه سوز میباشد.

 

انوع موتور برق دوگانه سوز موجود در بازار

در حال حاضر در بازار ایران دو دسته موتور دوگانه سوز وجود دارد دسته اول موتور برق های بنزینی سوز هستند که بصورت دستی سوخت گاز اضافه شده است در این روش طبیعتا هزینه کمتری مشتری پرداخت میکند اما خوب توان موتور برق هم حدود ۲۰ درصد افت خواهد داشت در گاز شهری به عنوان مثال اگر موتور برق بنزینی شما ۱۸ اسب با توان ۷ کیلووات باشد زمانی که لوازم گازسوز کردن را به موتور اضافه می‌کنید توان موتور به ۵.۵ کیلووات کاهش پیدا می‌کند اما به نسبت هزینه برای اکثر مشتریان به صرفه می‌باشد.

در دسته دوم موتور برق های پایه دوگانه می‌باشند که سوخت اول آنها گازشهری و گاز مایع است و سوخت دوم بنزین است که طبیعتا قیمت آنها دوبرابر موتورهای برق تک سوز بنزینی میباشد

 

نکته مهم: تمام موتور برق های موجود در ایران سوخت پایه آنها بنزین است در نتیجه سوخت دوم باید گاز مایع باشد و با گاز شهری به خوبی کار نمی‌کند

 

اطلاعات دقیق تر را ادامه مقاله توضیح داده شده است در صورتی که سوالی داشتید حتما در قسمت نظرات تایپ کنید که دوستان دیگر نیز استفاده کنند.

 

اجزاء موتور برق دوگانه سوز

وظیفه موتور تولید نیروی مکانیکی چرخشی از سوخت های فسیلی برای به حرکت در آوردن مولدبرق یا ژنراتور یا دینام می‌باشد و وظیفه ژنراتور نیز تبدیل این انرژی چرخشی تولید شده توسط موتور به انرژی برق می‌باشد.

 

 

موتور، یک موتور برق دوگانه سوز نیز مانند تمامی موتور برق های دیگر است یعنی بر حسب توان موردنیاز مشتری که اگر زیر ۱۰ کیلووات باشد از موتور هوا خنک استفاده میشود و برای توان‌های بیشتر از این توان معمولا از موتورهای آب خنک استفاده می‌شود یعنی سیستم خنک کاری آنها آب میباشد و معمولا ۲ سیلندر به بالا می‌باشند .

این نکته ضروری است که اطلاع داده شود موتور های هوا خنک تا ۸ ساعت میتوانند دائم کار کنند و بعد ۸ ساعت باید خاموش باشد تا خنک شود.

نکته: موتور برای تبدیل انرژی سوخت به انرژی مکانیکی چرخشی باید با فشرده سازی و احتراق سوخت( بنزین یا گاز) این عمل را انجام دهد.

برای فشرده سازی سوخت ‍‍،  موتور ، دارای یک سیلندر و رینگ و پیستون می‌باشد که با کمک میلنگ و دیگر اجزاء موتور ، سوخت را فشرده سازی میکند، بعد از فشرده سازی ، سوخت توسط سیستم احتراق سوخت فشرده شده را با عمل انفجار به نیروی مکانیکی چرخشی تبدیل می‌کند که این نیرو توسط ژنراتور یا دینام به انرژی برق تبدیل می‌شود.

سیستم احتراق موتور برق  را یک کویل برای تامین برق مورد نیاز جرقه و وایر و شمع نیز برای ایجاد جرقه سر پیستون تشکیل شده است.

 

در موتوربرق های دوگانه سوز توان بالا که موتور آنها چند سیلندر می‌باشد برای تبدیل جرقه شمعها برحسب ترتیب از دلکو با سیستم تنظیم جرقه استفاده می ‌شود.

 

مولد الکتریکی یا دینام چگونه برق تولید می‌کند

در موتور برق  وظیفه اصلی تولید برق را ژنراتور یا دینام انجام می‌دهد، بعد از اینکه نیروی مکانیکی چرخشی تولید شده در موتور توسط سیستم کوپله مستقیم یا تسمه‌ی با یک گیربکس و فولی و تسمه به ژنراتور منتقل می‌شود و آن را به چرخش در می‌آورد و برق تولید می‌شود.

 

اجزاء ژنراتور و دینام چیست ؟ دینام عامل اصلی تعیین قیمت یک موتور برق است

در اینجا اجزاء ژنراتور یا دینام را به صورت کامل شرح می‌دهیم زیرا که تعیین کننده قیمت یک موتور برای مصرف کننده نهایی می‌باشد.

 

قسمت های اصلی یک ژنراتور بشرح زیر می‌باشد.

1. استاتور یا بالشتک
2. روتر یا آرمیچر
3. رگولاتور ولتاژ یا avr
4. ذغالهای جاروبک

استاتور چیست ؟

استاتور یا بالشتک یکی از قطعات اصلی دینام است که از هسته و سیم پیچ تشکیل شده است. هسته استاتور دارای چندین لایه می باشد که از حلقه های شیار دار نازک آهنی همراه با عایق مخصوص ساخته شده است. معمولا تعدادی از حلقه های آهنی مخصوص استاتور که دارای لایه بسیار نازکی از عایق مخصوص هستند به وسیله پرچ یا خار مخصوص روی هم سوارشده و هسته اصلی استاتور یا بالشتک دینام را تشکیل میدهند.

استاتور دینام دارای سیم پیچی مرکب است که متشکل از چندین دسته یا حلقه سیم پیچ میباشد که لابلای شیارهای مخصوص هسته استاتور قرار میگیرند. وظیفه موتور تولید نیروی مکانیکی چرخشی از سوخت های فسیلی برای به حرکت در آوردن مولدبرق یا ژنراتور یا دینام می‌باشد و وظیفه ژنراتور نیز تبدیل این انرژی چرخشی تولید شده توسط موتور به انرژی برق می‌باشد. دسته های سیم پیچ معمولا در سه یا چهار نقطه به هم متصل میشوند که به آن سربندی میگویند.

استاتور در محیط خارجی دینام قرار میگیرد و با چرخش روتور در مرکز استاتور، عبور خطوط مغناطیسی آرمیچر از بین سیم پیچ های استاتور باعث به حرکت در آمدن الکترون در سیم پیچ ها و اختلاف پتانسیل الکتریکی بین نقاط اتصال سیم پیچها که خروجی استاتور هستند میشود. جریان الکتریکی تولید شده در استاتور که به شکل اختلاف فاز بین اتصالات خروجی استاتور وجود دارد متناوب است که فرکانس آن به دور آرمیچر بستگی دارد.

 

 

روتر یا  آرمیچر چیست ؟

آرمیچر یا روتور قطعه مغناطیسی مرکزی دینام است که از یک محور یا شفت اصلی فولادی و پوسته پنجه ای شکل آهنی ساخته شده است و در مرکز استاتور حول محور خود میچرخد.

آرمیچر معمولا دارای یک دسته سیم پیچ است که بطور منظم بدور محور اصلی آرمیچر بر روی یک قالب نازک پلاستیکی یا کائوچویی پیچیده شده است.

سیم پیچی آرمیچر معمولا دارای دو سر است که از لای دسته سیم پیچ و پوسته بیرون آمده و به حلقه های مسی که کلکتور نام دارد متصل میشود.

دور سیم پیچ آرمیچر را هسته ای آهنی دو یا چند تکه فرا گرفته که به شکل قطعات V شکل در کنار هم قرار گرفته اند

وظیفه آرمیچر تولید نیروی مغناطیسی دینام است. نیروی مغناطیسی آرمیچر بوسیله حرکت جریان الکتریکی در سیم پیچ

آرمیچر تولید میشود، چرخش آرمیچر باعث عبور خطوط مغناطیسی آرمیچر در سیم پیچ های استاتور یا همان بالشتک دینام شده و جریان الکتریکی را در سیم پیچ های بالشتک به حرکت در می آورد.

بنابراین میتوان گفت توان الکتریکی تولید شده در استاتور تا حد زیادی به مقدار نیروی مغناطیسی آرمیچر وابسته است،

به همین خاطر یک رگلاتور الکتریکی که به آن AVR نیز میگویند دائما جریان الکتریکی ورودی آرمیچر را کنترل میکند تا ولتاژ و جریان خروجی استاتور را در حد معینی نگاه دارد.

 

کنترلر ولتاژ ژنراتور چیست ؟  

ولتاژ رگولاتور بعنوان بخش مهمی از سیستم تحریک ژنراتورهای بدون جاروبک وظیفه تنظیم ولتاژ در ژنراتور را بعهده دارد ممکن است از یک مکانیزم الکترومکانیکی یا اجزای الکترونیکی استفاده شود.

بسته به طراحی، ممکن است برای تنظیم یک یا چند ولتاژ AC یا DC .مورد استفاده قرار گیرد

ولتاژ رگولاتور با سیم پیچ اصلی استاتور و سیم پیچ تحریک در ارتباط بوده و حلقه کنترل بسته ای را جهت کنترل ولتاژ خروجی ژنراتور با دقتی در حدود  ۱ درصد ایجاد می نماید .

معمولا”ولتاژ رگولاتورها ، حفاظتهای کاهش یا افزایش تحریک ،کاهش یا افزایش ولتاژ و اتصال کوتاه در سیم پیچ میدان را نیز انجام می دهند.

ولتاژ رگولاتور وظیفه تنظیم توان راکتیو تولید شده توسط ژنراتور را نیز به عهده دارد

ولتاژ رگولاتورهای جدید دارای قابلیتهای بیشتری مانند کنترل توان راکتیو ، تصحیح ضریب توان ، تنظیم نرم ولتاژ و تنظیم ولتاژ براساس نسبت ولتاژ به فرکانس را دارا می باشند.

 

 

ذغالها به چه صورت عمل می‌کند؟

جریان الکتریکی تولید شده در روتور دینام توسط ذغالها که بر روی قطعه های مسی انتهای رتور که کلکتور نام دارد به رگولاتورالکتریکی یا AVR .انتقال داده میشود.

 

سیستم دوگانه سوز کردن موتور برق ها به چه صورت عمل می‌کند؟

در موتور برق های دوگانه سوز معمولا از سوخت های (بنزین و گازمایع) یا ( نفت وگاز و بنزین ) استفاده می‌شود.

در این مقاله موتور برق دوگانه از دو سوخت بنزین و گازشهر موردنظر میباشد.

در این نوع اجزاء سوخت رسانی بنزین . گاز با موتور به صورت کامل مجزا میباشد ، البته این مجزا بودن تا قبل از کاربراتور و محل ترکیب هوا و سوخت می‌باشد.

همه موتور برق های دوگانه سوز نیازمند یک باک برای نگهداری بنزین می‌باشند که حجم آن بسته به توان موتور متفاوت میباشدباک بنزین دارای اجزایی چون صافی، شناور و درجه بنزین و شیربنزین می‌باشد.

شیر بنزین در زیر باک تعبیه می‌شود و با باز و بسته کردن آن به صورت دستی می‌توان سوخت را قطع کرد.

 

 

در حالت اتوماتیک بنزین توسط یک قطع کن برقی بنزینی انجام می‌شود که در مسیر ورودی بنزین در انتهای کاربراتور قرار می‌گیرد.

و بنزین بعد از رسیدن به کاربراتور موتور برق و ترکیب با هوا وارد شده و موتور روشن می‌شود، تنظیم هوا و سوخت توسط دریچه های کاربراتور انجام می‌شود.

قسمت ورودی هوا و اجزاء تنظیم کننده هوا را ساسات می‌نامند که در یک سمت کاربراتور بر روی دریچه ورودی هوا یک فیلتر هوا نصب می‌شود که به همراه هوای ورودی از ورود گرد و غبار به داخل کاربراتور و ترکیب آن با سوخت جلوگیری می کند.

در سمت مخالف دریچه هوا دریچه سوخت تعبیه شده و با تنظیم آن دور موتور کم و زیاد می‌شود که این عمل به صورت اتوماتیک توسط گاورنر انجام می شود و نسبت به بارمصرفی که از موتور گرفته می‌شود دریچه سوخت باز و بسته میشود و نتیجتا موتور تنظیم می‌شود.

 

 

سیستم سوخت رسانی گاز به چه صورت انجام می‌شود ؟

در سیستم گازشهری NG موجود دیگر منبع یا تانک برای نگهداری گاز وجود ندارید اما در کپسولهای LPG  کپسول یک منبع کوچک برای نگهداری هستند، اما موصوع ما در مورد سوخت دوم موتور برق با گاز شهری می‌باشد.

در ابتدا یک شیر انتخاب نوع سوخت می‌باشد که با آن شما میتوانید نوع سوختتان را به سوخت مورد نظر تغییر بدهید.

و سپس شیر برقی گاز میباشد که در زمانی که موتور خاموش است به صورت اتوماتیک شیر گاز را قطع میکند و زمانی که موتور روشن میشود به صورت اتوماتیک شیر را باز میکند که داخل رگولاتور برود و سپس موتور روشن شود .

و اما نحوه عملکرد رگولاتور گاز که مهمترین قطعه است بر اساس دور موتور و توان موتور میزان فشار گاز ورودی مورد نیاز به موتور را تنظیم میکند تا موتور خاموش نشود.

و در انتها گاز پس از ورود رگولاتور به میکسر میرود تا سوخت گاز با هوا ترکیب شده و احتراق ایجاد شود.